Τηλεόραση: Oι Others αλλάζουν το σκηνικό

Γράφει η Σόνια Χαϊµαντά

Το τηλεοπτικό τοπίο στην Ελλάδα αλλάζει ραγδαία, µε τα «άλλα κανάλια» (Others) της Nielsen -που περιλαµβάνουν streaming πλατφόρµες, συνδροµητική τηλεόραση, περιφερειακούς σταθµούς και δραστηριότητες µέσω τηλεόρασης όπως παιχνίδια- να καταλαµβάνουν πλέον το 33% της συνολικής τηλεθέασης.  Ένας στους τρεις τηλεθεατές στρέφεται σε εναλλακτικές µορφές ψυχαγωγίας, αφήνοντας πίσω του τα παραδοσιακά ελεύθερα κανάλια. Αυτή η νέα πραγµατικότητα δηµιουργεί σοβαρές προκλήσεις για τα ελληνικά ελεύθερα πανελλαδικά κανάλια, τα οποία καλούνται να αναπροσαρµόσουν τη στρατηγική τους για να παραµείνουν ανταγωνιστικά.

Η διαρκής άνοδος των «άλλων καναλιών»

Τα «άλλα κανάλια» κατέχουν το 26,2% σε ετήσια βάση το 2024, και το τελευταίο τρίµηνο το ποσοστό εκτοξεύεται στο 33% φτάνοντας επίπεδα τηλεθέασης που ανταγωνίζονται δύο εθνικά κανάλια µαζί. Streaming υπηρεσίες όπως το Netflix και το YouTube παίζουν καθοριστικό ρόλο, καθώς προσελκύουν ένα νεότερο και πιο απαιτητικό κοινό, που αναζητά ποιοτικό, προσωποποιηµένο περιεχόµενο χωρίς διαφηµίσεις.

Αντίθετα, τα ελεύθερα κανάλια βλέπουν σταδιακή πτώση:

- Mega: Παρέµεινε στην κορυφή µε 13% τηλεθέαση το 2024, σταθερό σε σχέση µε το 2023.
- Alpha και ΣΚΑΪ: Υπέστησαν πτώση, καταγράφοντας 12% και 11% αντίστοιχα.
- ΑΝΤ1: Βελτιώθηκε οριακά στο 10,9%.
- Star: Αύξησε ελάχιστα το µερίδιό του στο 9,5%.
- Open: Κατέγραψε πτώση-ρεκόρ από 6,6% στο 4,9%.
- ΕΡΤ1: Παρουσίασε µικρή άνοδο στο 6,1%.

Αυτές οι αλλαγές αναδεικνύουν τις προκλήσεις για τα παραδοσιακά κανάλια, τα οποία χάνουν κοινό και διαφηµιστικά έσοδα έναντι των πιο ευέλικτων και οικονοµικά αποδοτικών λύσεων που προσφέρουν οι streaming πλατφόρµες.

Η ενίσχυση των περιφερειακών καναλιών

Τα περιφερειακά κανάλια αναδεικνύονται σηµαντικός παίκτης του τηλεοπτικού τοπίου, καθώς καλύπτουν κενά που αφήνουν τα ελεύθερα κανάλια. Επενδύσεις σε τεχνολογία, τοπική ενηµέρωση και συνεργασίες µε συνδροµητικές πλατφόρµες τα καθιστούν ιδιαίτερα ανταγωνιστικά, ενώ προσελκύουν το ενδιαφέρον σηµαντικών επιχειρηµατικών οµίλων. Ο συνδυασµός τοπικής ενηµέρωσης, ψυχαγωγίας και τεχνολογικών καινοτοµιών ενισχύει τη µεταπωλητική τους αξία, µε τιµές πώλησης που κυµαίνονται από 1 έως 4 εκατ. ευρώ.

Οι βασικοί πρωταγωνιστές

- One Channel: Το κανάλι επενδύει σε υψηλή ευκρίνεια (HD) και συνεργάζεται µε πλατφόρµες όπως η Cosmote TV.

- Action 24: ∆ιαθέτει ενηµερωτικές και αθλητικές εκποµπές, ενώ πρόσφατα αναβαθµίστηκε τεχνολογικά µέσω επένδυσης µε την καναδική εταιρεία Ross. Στόχος είναι η αυτοµατοποίηση µέσω τεχνητής νοηµοσύνης και η µελλοντική µετάδοση σε UHD. Μάλιστα, την εβδοµάδα που πέρασε το τηλεοπτικό κοινό συντονίστηκε για άλλη µια φορά στη συχνότητα του Action 24, αυτήν τη φορά µε ένα νέο µοναδικό ρεκόρ τηλεθέασης. Συγκεκριµένα, την αναµέτρηση της Ρεάλ Μαδρίτης έναντι της Μπαρτσελόνα στον τελικό του Σούπερ Καπ Ισπανίας παρακολούθησαν 650 χιλιάδες τηλεθεατές, από τις τηλεοράσεις, τους υπολογιστές και τα κινητά τους. Είναι αξιοσηµείωτο ότι πάνω από 300.000 τηλεθεατές συντονίστηκαν µε τη συχνότητα του Action 24, ενώ το κανάλι ξεπέρασε σε τηλεθέαση και µερίδιο ακόµη και πανελλαδικούς σταθµούς. Το µατς του τελικού του ισπανικού ποδοσφαίρου παρακολούθησαν από τους δέκτες τους µέχρι και το 7,8% του ανδρικού κοινού.

- Attica TV: Συνδυάζει ενηµέρωση για την τοπική αυτοδιοίκηση και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

- Blue Sky: Ένας από τους παλαιότερους περιφερειακούς σταθµούς, µε ισχυρή παρουσία στην Αττική. Παρόλο που αντιµετωπίζει οικονοµικές προκλήσεις, επενδύει σε ενηµερωτικό περιεχόµενο.

- Smile TV: Απευθύνεται κυρίως στο παιδικό κοινό και πρόσφατα υπέβαλε αίτηµα να µετατραπεί σε ενηµερωτικό σταθµό, επιδιώκοντας να διευρύνει το κοινό του.

Χρηµατοδοτήσεις προς όλους, µε τα πανελλαδικά κανάλια να έχουν προβάδισµα

Η συγχώνευση του ΕΚΟΜΕ µε το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου (ΕΚΚ) οδήγησε στη δηµιουργία του ΕΚΟΜΜΕ∆, σηµατοδοτώντας µια νέα εποχή για τον οπτικοακουστικό τοµέα στην Ελλάδα. Ο στόχος του νέου φορέα είναι η διαφάνεια, η αποτελεσµατική διαχείριση πόρων και η στήριξη παραγωγών υψηλής ποιότητας, ενσωµατώνοντας καινοτόµους τεχνολογίες, όπως η εικονική διαφήµιση, για την ενίσχυση της διεθνούς προβολής των δηµιουργών.

Το ΕΚΟΜΜΕ∆, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισµού, αναµένεται να ενεργοποιήσει εκ νέου τη χρηµατοδότηση παραγωγών µέσω του προγράµµατος cash rebate, το οποίο θα ξεκινήσει µεταξύ 20-25 Ιανουαρίου 2025. Το πρόγραµµα περιλαµβάνει τρεις κατηγορίες ενίσχυσης:

- CRGR-FTV (ταινίες και σειρές µυθοπλασίας)
- CRGR-Animate (animation)
- CRGR-Video Game Development

Οι επιδοτήσεις µπορούν να καλύψουν έως και το 40% των επιλέξιµων δαπανών, παρέχοντας ώθηση σε δηµιουργούς και ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού οπτικοακουστικού τοµέα.

Καινοτοµίες στο νέο πλαίσιο

Σε σύγκριση µε το προηγούµενο καθεστώς, το νέο πλαίσιο εισάγει σηµαντικές αλλαγές:

- Πλαφόν στους δύο κύκλους για ελληνικές παραγωγές µε όριο 35.000 ευρώ ανά επεισόδιο.

- Για τις ξένες παραγωγές, διατηρείται η δυνατότητα χρήσης ξένων τιµολογίων, αλλά µε αυστηρότερους περιορισµούς στο κόστος και χωρίς δυνατότητα αύξησης επεισοδίων.

- Ο συνολικός προϋπολογισµός για χρηµατοδοτήσεις φτάνει τα 55 εκατ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων 30 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για ξένες παραγωγές και 25 εκατ. ευρώ για ελληνικές.

Επιλέξιµες δαπάνες και όρια επιδοτήσεων

Οι επιλέξιµες δαπάνες ορίζονται ως εξής:

- 200.000 ευρώ για κινηµατογραφική ή τηλεοπτική ταινία µυθοπλασίας.

- 60.000 ευρώ για ντοκιµαντέρ ή ταινίες µικρού µήκους.

- 120.000 ευρώ ανά επεισόδιο για µίνι σειρές µυθοπλασίας έως 16 επεισόδια.

- 35.000 ευρώ ανά επεισόδιο για σειρές µε τουλάχιστον 17 επεισόδια και έως δύο κύκλους, µε όριο 150 επεισόδια για τον πρώτο κύκλο (+25% στον δεύτερο).

- 25.000 ευρώ ανά επεισόδιο για ντοκιµαντέρ, µε το ίδιο όριο επεισοδίων.

Χρηµατοδότηση ξένων παραγωγών

Για δαπάνες άνω των 8 εκατ. ευρώ, οι ξένες παραγωγές µπορούν να καταθέτουν παραστατικά από εταιρείες ή πρόσωπα µε έδρα στο εξωτερικό για αµοιβές σκηνοθέτη και πρωταγωνιστών. Επιπλέον, οι δαπάνες καλύπτουν αµοιβές σεναριογράφου, σκηνοθέτη, πνευµατικά δικαιώµατα για µουσική επένδυση και παροχές υπηρεσιών που συνδέονται άµεσα µε την παραγωγή.

Το νέο πρόγραµµα του ΕΚΚΟΜΕ∆ αποσκοπεί στην προσέλκυση εγχώριων και διεθνών παραγωγών, δίνοντας έµφαση στη διαφάνεια και την αποδοτικότητα.

Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες για τα ελεύθερα κανάλια

Τα ελεύθερα κανάλια καλούνται να προσαρµοστούν στη νέα πραγµατικότητα. Η ανάπτυξη streaming πλατφορµών και η ενίσχυση των περιφερειακών σταθµών απειλούν την κυριαρχία τους. Για να παραµείνουν ανταγωνιστικά, πρέπει να επενδύσουν σε ποιοτικές παραγωγές, να ενισχύσουν τη συνεργασία µε πλατφόρµες και να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των τηλεθεατών.

Η µετάβαση αυτή δεν είναι εύκολη, αλλά η δυναµική των περιφερειακών καναλιών αποδεικνύει ότι η καινοτοµία και η στρατηγική προσέγγιση µπορούν να φέρουν θετικά αποτελέσµατα. Στην εποχή του ψηφιακού περιεχοµένου η προσαρµοστικότητα είναι το κλειδί για την επιβίωση.