ΜΜΕ: Απωθεί τους νέους η εμμονή για τις κρίσεις και τις «μαύρες» ειδήσεις…
Το μήνυμα ελήφθη: το έλλειμμα εμπιστοσύνης στις ειδήσεις αποτελεί μια παγκόσμια πραγματικότητα. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Reuters για τη Δημοσιογραφία, μόλις τέσσερις στους δέκα εμπιστεύονται την ενημέρωση που τους προσφέρεται. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ακόμα πιο ανησυχητική. Η πρόσφατη ετήσια έκθεση του «Digital News Report» κατέγραψε τον χαμηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στις ειδήσεις, μόλις 23%. Αυτό το δεδομένο αναδεικνύει την ανάγκη για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να επανεξετάσουν τον τρόπο που παρουσιάζουν την ειδησεογραφία, ιδιαίτερα σε σχέση με τις νέες γενιές.
Ένα νέο δεδομένο που αναδεικνύεται από την έρευνα είναι η αδιαφορία των νέων για τις πολιτικές ειδήσεις. Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε 47 χώρες και για την Ελλάδα αναλύθηκε από τον οργανισμό «διαΝΕΟσις», επισημαίνει ότι οι νέοι ηλικίας 18-24 ετών δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον για τις ειδήσεις από τον χώρο της πολιτικής. Αντίθετα, προτιμούν τα τοπικά νέα (31%) και την ειδησεογραφία που αφορά το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή (29%).
Αυτή η τάση διαμορφώνεται σε έναν κόσμο όπου οι νέοι αισθάνονται απογοητευμένοι και αποξενωμένοι από τον πολιτικό λόγο και τις πολιτικές διαδικασίες. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις πολιτικές ειδήσεις μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, όπως η διαφθορά, η έλλειψη διαφάνειας και η αίσθηση ότι οι πολιτικοί δεν εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους. Ως αποτέλεσμα, οι νέοι στρέφονται προς άλλες μορφές ενημέρωσης που θεωρούν πιο αξιόπιστες και σχετικές με τη ζωή τους.
Η έρευνα καταδεικνύει επίσης ότι οι νέοι ενδιαφέρονται εξίσου για την ψυχική υγεία και την ευεξία, τις ειδήσεις από τον υπόλοιπο κόσμο και τις διασκεδαστικές ειδήσεις. Αυτές οι κατηγορίες ειδήσεων συνδέονται με μια γενικότερη τάση προς την αναζήτηση θετικών ειδήσεων και την αποφυγή των αρνητικών και αποθαρρυντικών θεμάτων που συχνά κυριαρχούν στην πολιτική ειδησεογραφία.
Mind the Gap
Το gap ενδιαφέροντος μεταξύ των ηλικιακών ομάδων είναι εξόφθαλμo. Οι άνω των 55 ετών καταγράφουν το υψηλότερο ποσοστό ενδιαφέροντος για τις διεθνείς ειδήσεις και τις τοπικές ειδήσεις. Το ενδιαφέρον τους για τις πολιτικές ειδήσεις κατατάσσεται τρίτο σε μέγεθος (56%), ενώ διχάζονται σχετικά με τις ειδήσεις για την εγκληματικότητα. Μόλις κάτω από τους μισούς (48%) ενδιαφέρονται για τις ειδήσεις που αφορούν το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Η αδιαφορία των νέων για τις πολιτικές ειδήσεις και η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις γενικότερα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Η αποτυχία να προσελκύσουν και να διατηρήσουν το ενδιαφέρον των νέων αποτελεί σημαντική απειλή για την ίδια τη δημοκρατία. Οι νέες γενιές είναι το μέλλον, και η έλλειψη ενδιαφέροντος για την πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε μια κοινωνία όπου η συμμετοχή στα κοινά μειώνεται και η αποξένωση από τις δημοκρατικές διαδικασίες αυξάνεται.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, τα ΜΜΕ πρέπει να αναπροσαρμόσουν τον τρόπο που προσεγγίζουν την ειδησεογραφία. Πρέπει να επικεντρωθούν στην ανάδειξη θεμάτων που ενδιαφέρουν τους νέους και να ξεκολλήσουν από την πεπατημένη του μαύρου αστυνομικού δελτίου, των θεμάτων της αγοραστικής δύναμης και του gossip. Πρέπει να εντάξουν στην ύλη τους την κλιματική αλλαγή, την ψυχική υγεία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτό κάνουν εξάλλου στα reports τους για το ESG οι διαφημιζόμενοι που χτυπάνε «τοίχο» στα κορεσμένα με πολιτικές μπαναλιτέ και αρνητικά νέα, δελτία ειδήσεων. Επιπλέον, πρέπει να επενδύσουν σε νέες μορφές μέσων και πλατφορμών που χρησιμοποιούν οι νέοι για την ενημέρωσή τους, όπως τα κοινωνικά δίκτυα και τα podcast. Η χρήση νέων τεχνολογιών και η παροχή διαδραστικού και πολυμεσικού περιεχομένου μπορεί να βοηθήσει τα ΜΜΕ να επανασυνδεθούν με τους νέους. Παράλληλα, η διαφάνεια και η ακεραιότητα στην παρουσίαση των ειδήσεων είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Οι νέοι είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην ανειλικρίνεια και την παραπληροφόρηση, τα λεγόμενα fakenews και δείχνουν μηδενική ανοχή στα bots. Kαι γι' αυτό απαιτούν μια νέα μορφή δημοσιογραφίας που να είναι ειλικρινής, αξιόπιστη και σχετική με τα δικά τους ενδιαφέροντα και ανησυχίες.
Συμπερασματικά, το έλλειμμα εμπιστοσύνης στις ειδήσεις και η αδιαφορία των νέων για τις πολιτικές ειδήσεις είναι ζητήματα που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση. Τα ΜΜΕ έχουν την ευθύνη να προσαρμοστούν στις νέες προκλήσεις και να προσφέρουν περιεχόμενο που να εμπνέει εμπιστοσύνη και ενδιαφέρον. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν ότι οι νέες γενιές θα παραμείνουν ενεργοί και ενημερωμένοι πολίτες, συμβάλλοντας στη διατήρηση και την ενίσχυση της δημοκρατίας και του πλουραλισμού.
